Page 7 - Kouroutaki_Xristougenna

Η Παναγία κάθεται στον θρόνο, ως Πλατυτέρα, ενώ πίσω της διακρίνουμε
τον Σταυρό του μαρτυρίου, στοιχείο που συμβάλλει στη δραματικότητα της σκηνής.
Η παρουσία δύο φωτεινών Αγγέλων εκατέρωθεν, που προσκυνούν τη
βρεφοκρατούσα Παναγιά, εντείνει τη μυστικιστική ατμόσφαιρα. Το θείο βρέφος
απεικονίζεται ως ιερό Φως, ενώ ο ηττημένος όφις, στο κάτω μέρος της σύνθεσης,
αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο με αλληγορική σημασία. Το έργο αποτελεί δείγμα της
θρησκευτικής – εσχατολογικής θεματικής του καλλιτέχνη. Σύμφωνα με τη Μαρία
Αϊβαλιώτη, η παρουσία των αγγέλων αποτελεί ένα μοτίβο με άκρως προσωπική
ερμηνεία. Μέσα από την απεικόνιση των αγγέλων, διαφαίνεται η τελική επικράτησή
του Καλού, ενώ, σε προσωπικό επίπεδο, μεταφέρεται η ανησυχία του καλλιτέχνη για
τη μεταθανάτια ζωή.

Η Γέννηση στην Αγιογραφία

Επόμενος σταθμός στην εικαστική μας περιήγηση, είναι η αναβίωση της
αγιογραφίας. Η τάση για υιοθέτηση νέων τεχνοτροπιών από τα νέα ευρωπαϊκά
καλλιτεχνικά ρεύματα, δεν μπόρεσε να καταργήσει τη βυζαντινή τέχνη. Οι
αγιογράφοι δε σταμάτησαν να κοσμούν τις εκκλησίες με βυζαντινές τοιχογραφίες,
ενώ παράλληλα υπήρχαν και οι λαϊκοί ζωγράφοι. Οι λειτουργικές ανάγκες για τη
“Μητέρα του Θεού”, συνέχισαν να δίνουν έμπνευση στους αγιογράφους.

Η ορθόδοξη Εκκλησία κράτησε την παράδοση της αγιογραφικής τέχνης,
διατηρώντας τον πνευματικό χαρακτήρα της. Σύμφωνα με τον Φώτη Κόντογλου, «η
Γέννηση του Χριστού αποδίδεται στα βυζαντινά εικονίσματα με την πνευματική
αγιότητα που είναι ιστορημένη μέσα στο Ευαγγέλιο. Δηλαδή παριστάνεται σαν
μυστήριο, χωρίς επιτηδευμένα στολίσματα» Ο Κόντογλου επισημαίνει την
ιδιαιτερότητα αυτής της τέχνης: «Η βυζαντινή ορθόδοξη αγιογραφία δεν είναι απλά

6