Page 13 - Lemontzis_Theosofia

ερμηνεύτηκε από τους Γνωστικούς . Αυτή όμως η θρησκεία η οποία
48
επηρέασε τη θεοσοφική εταιρεία σε μέγιστο βαθμό, όπως τονίζει ο

παρουσία αυτού του Θεού μέσα σ΄ένα ανθρώπινο σώμα κατά τους δοκήτες. Βλ. Αρχιμ.
Θεοφίλου Λεμοντζή, Η χρήση της Αγίας Γραφής εναντίον των αιρέσεων από τον Άγιο
Επιφάνιο Κύπρου, ο.π.,σελ.67-71.
47 Ο Νεοπλατωνισμός εμφανίστηκε στην Αλεξάνδρεια κατά τον 3 μ.Χ. αιώνα από τον
Ο
φιλόσοφο Αμμώνιο, τον επικαλούμενο Σακκά, που δίδασκε εκεί. Ο μαθητής
του Πλωτίνος (204 - 270), επανερμήνευσε τον Πλάτωνα μονιστικά και πανθεϊστικά,
ενώ υπήρξε υπέρμαχος του μυστικισμού και της ατομικής βύθισης, μέσω
του διαλογισμού και της ενδοσκόπησης, στην ενιαία θεία δύναμη, στον αιώνιο κόσμο
των ιδεών. Μετά τον θάνατο του Πλωτίνου το σύγγραμμά του Εννεάδες που εξέδωσε
ο μαθητής του Πορφύριος (232 – 301) απετέλεσε το θεμέλιο του όλου φιλοσοφικού
συστήματος των νεοπλατωνικών φιλοσόφων. Γρήγορα άρχισαν να ιδρύονται
νεοπλατωνικές σχολές σε πολλά μέρη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, κερδίζοντας την
προτίμηση της ελίτ του ρωμαϊκού κόσμου. Ως φιλοσοφικό κίνημα ο Νεοπλατωνισμός
άκμασε στην Αλεξάνδρεια όπου γεννήθηκε αλλά, ακόμα περισσότερο, στην Ιταλία και
την Ελλάδα, καθώς εκεί συνάντησε καθολική αποδοχή ως σύγχρονη μετεξέλιξη της
κλασικής πλατωνικής φιλοσοφίας και της ελληνικής λατρευτικής θρησκείας, μίας
ζωντανής παράδοσης με γερές ρίζες αιώνων στις εν λόγω περιοχές. Για τον
Νεοπλατωνισμό υπέρτατη οντολογική αρχή είναι το «Εν» από το οποίο απορρέουν
διαδοχικά μέσω υπερχείλισης της ουσίας του ο Νους, δηλαδή ο νοητός κόσμος των
ιδεών, και η Ψυχή. Η τελευταία, παρόμοια με τον στωικό Λόγο, εμπλέκεται με την
προϋπάρχουσα, αδιαμόρφωτη πρωταρχική ύλη και δίνει έτσι μορφή στον αισθητό
φυσικό κόσμο, την κατώτερη υπόσταση της πραγματικότητας. Επομένως σε κάθε
φυσικό σώμα εμπεριέχεται ένα απειροελάχιστο τμήμα της Ψυχής, η
ατομική ψυχή του, η οποία συντηρεί τη μορφή του με βάση τα πρότυπα που παρέχουν
οι ιδέες του Νου. Ηθικός προορισμός του ανθρώπου είναι η επανύψωση της έκπτωτης
ατομικής ψυχής του στην αρχική της αφετηρία, δηλαδή η ένωσή της με το αρχικό Εν,
μέσω μυστικιστικής έκστασης. Όμως βασική προϋπόθεση για την εκπλήρωση της
επανασύνδεσης αυτής είναι η «κάθαρση» που επιτυγχάνεται με τον ενάρετο βίο.
Περισσότερα για τον Νεοπλατωνισμό βλ.Ν.Ματσούκα, Ιστορία της Φιλοσοφίας,
Θεσσαλονίκη 1988, σελ.248-252.

48 Αυτός ο συγκρητισμός διαφαίνεται και από το σύνολο των συμβόλων που φέρει η
σφραγίδα της θεοσοφικής εταιρείας και τα οποία είναι πρώτον, το Άστρο του Δαυίδ
που προέρχεται από τον Ιουδαϊσμό και την Καμπαλά, δεύτερον, το Άνκ που
προέρχεται από την αιγυπτιακή θρησκεία, τρίτον, η Σβάστικα που προέρχεται από τον
Τζαϊνισμό, τέταρτον, ο ουροβόρος όφις που προέρχεται από τον Γνωστικισμό, και στην
κορυφή της σφραγίδας η συλλαβή «Ώμ» που προέρχεται από τον Ινδουισμό. Αρχιμ.
Θεοφίλου Λεμοντζή, Θεοσοφία. Σύνοψη του αρχαίου αποκρυφισμού και έκφραση του
σύγχρονου. Εισήγηση εις την ΚΒ΄Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη επί των Αιρέσεων και
της Παραθρησκείας, ο.π.,σελ.5.Περισσότερα για τη συλλαβή «Ωμ» στον Ινδουισμό,
βλ. Γρ. Ζιάκα, Ιστορία των θρησκευμάτων. Τα Ινδικά θρησκεύματα, Θεσσαλονίκη
1990, σελ. 255. Γύρω από τη σφραγίδα είναι η γραμμένη η φράση «δεν υπάρχει

θρησκεία υπερτέρα της Αλήθειας».

12